Uyghur dutar and poetry-Uchrashqanda

Amazing poem by Abdurehim Ötkür and performance by Abdurehim Heyit

 

Translation (thanks to Arthur Schechter for help):

At sunrise, I saw the Sultan of my eyes
I said: “Are you the Sultan?” She said: “No, no.”

Her eyes are blazing, her hands are hennaed;
I said: “Are you Venus?” She said: “No, no.”
I said: “What’s your name?” She said: “It is Ayhan.”
I said: “Where’s your home?” She said: “Turfan.”
I said: “[What’s] On your head?” She said: “A sad farewell.”
I said: “Are you in love?” She said: “No, no”.

I said: “It looks like the moon.” She said: “My face?”
I said: “It’s like a star.” She said: “My eye?”
I said: “It blazes fire.” She said: “My word?”
I said: “Are you a volcano?” She said: “No, no.”

I said: “What is furrowed?” She said: “It’s my eyebrow.”
I said: “What is a black wave?” She said: “It’s my hair.”
I said: “What is fifteen?” She said: “It is my age.”
I said: “Are you the beloved?” She said: “No, no.”

I said: “What is the sea?” She said: “It is my heart.”
I said: “What is beautiful? She said: “It is my lip.”
I said: “What is sugar? She said: “It is my tongue.”
I said: “Give my mouth a taste?” She said: “No, no.”

I said: “The chain stops?” She said: “On my neck.”
I said: “Is there death?” She said: “On my way.”
I said: “Shackles?” She said: “On my wrists.”
I said: “Are you afraid?” She said: “No, no.”

I said: “Why aren’t you afraid?” She said: “I have God.”
I said: “Anything else?” She said: “I have my people.”
I said: “No more?” She said: “I have a soul.”
I said: “Are you grateful?” She said: “No, no.”

I said: “What is the request?” She said: “It is my rosy smile.”
I said: “What about war?” She said: “It is my way.”
I said: “What is Ötkür?” She said: “He is my servant/hand.”*
I said: “Will you sell him?” She said: “No, no.”

 

*The poet’s name Ötkür, means “sharp” so this line means also that the poet’s hand/pen is sharp.

Original:

Seher vakti gördüm, gözümün sultanını;
Dedim: “Sultan mısın?” O dedi: “Yok, yok.”
Gözleri ışıltılı, elleri kınalı;
Dedim: “Çolpan mısın?” O dedi: “Yok, yok.”
Dedim: “İsmin nedir?” Dedi: “Ayhan’dır.”
Dedim: “Yurdun neresi?” Dedi: “Turfan’dır.”
Dedim: “Başındaki?” Dedi: “Hicrandır.”
Dedim: “Hayran mısın?” O dedi: “Yok, yok”.
Dedim: “Aya benzer.” Dedi: “Yüzüm mü?”
Dedim: “Yıldız gibi.” Dedi: “Gözüm mü?”
Dedim: “Işık saçar.” Dedi: “Sözüm mü?”
Dedim: “Volkan mısın?” O dedi: “Yok, yok.”
Dedim: “Çatık nedir?” Dedi: “Kaşımdır.”
Dedim: “Dalga nedir?” Dedi: “Saçımdır.”
Dedim: “On beş nedir?” Dedi: “Yaşımdır.”
Dedim: “Canan mısın?” O dedi: “Yok, yok.”
Dedim: “Deniz nedir?” Dedi: “Kalbimdir.”
Dedim: “Güzel nedir? Dedi: “Dudağımdır.”
Dedim: “Şeker nedir? Dedi: “Dilimdir.”
Dedim: “Ver ağzıma?” O dedi: “Yok, yok.”
Dedim: “Zincir durur?” Dedi: “Boynumda.”
Dedim: “Ölüm vardır.” Dedi: “Yolumda.”
Dedim: “Bilezik?” Dedi: “Kolumda.”
Dedim: “Korkar mısın?” O dedi: “Yok, yok.”
Dedim: “Niçin korkmazsın?” Dedi: “Tanrım var.”
Dedim: “Başka?” Dedi: “Halkım var.”
Dedim: “Daha yok mu?” Dedi: “Ruhum var.”
Dedim: “Şükran mısın?” O dedi: “Yok, yok.”
Dedim: “İstek nedir?” Dedi: “Gülümdür.”
Dedim: “Ya mücadele?” Dedi: “Yolumdur.”
Dedim: “Ötkür neyindir?” Dedi: “Kulumdur.”
Dedim: “Satar mısın?” O dedi: “Yok, yok.”

Sähär körgän çeğim közüm sultanini,
Didim sultan musän? U didi yaq-yaq.
Közliri yalqunluq, qolliri xeniliq,
Didim çolpan musän? U didi yaq-yaq.
Didim ismiñ nimä? Didi Ayhandur,
Didim yurtuñ qeyär? Didi Turpandur,
Didim beşindiki? Didi hicrandur,
Didim häyran musän? U didi yaq-yaq.
Didim ayğa oxşar, didi yüzüm mu?
Didim yultuz käbi, didi közüm mu?
Didim yalqun saçar, didi sözüm mu?
Didim volqan musän? U didi yaq-yaq.
Didim qiyaq nädur? Didi qaşimdur,
Didim qunduz nädur? Didi saçumdur,
Didim on beş nädur? Didi yaşimdur,
Didim canan musän? U didi yaq-yaq.
Didim diñiz nädur? Didi qälbimdur,
Didim räna nädur? Didi livimdur,
Didim şekär nädur? Didi tilimdur,
Didim bir ağzimä? U didi yaq-yaq.
Didim zäncir turar, didi boynumda,
Didim ölüm bardur, didi yolumda,
Didim biläzükçu? Didi qolumda,
Didim qorqar musän? U didi yaq-yaq.
Didim niçün qorqmassän? Didi tänrim bar,
Didim yäniçu? Didi xälqim bar,
Didim yänä yoq mu? Didi ruhim bar,
Didim şükran musän? U didi yaq-yaq.
Didim istäk nädur? Didi gülümdur,
Didim çelişmaqqa? Didi yolumdur,
Didim Ötkür nimändur? Didi qulumdur,
Didim satar musän? U didi yaq-yaq…

،سەھەر كۆرگەن چېغىم كۆزۈم سۇلتانىنى
.دېدىم سۇلتانمۇ سەن؟ ئۇ دېدى ياق – ياق
،كۆزلىرى يالقۇنلۇق، قوللىرى خېنىلىق
.دېدىم چولپانمۇ سەن؟ ئۇ دېدى ياق – ياق
،دېدىم ئىسمىڭ نېمە؟ دېدى ئايخاندۇر
،دېدىم يۇرتۇڭ قەيەر؟ دېدى تۇرپاندۇر
.دىدىم باشىڭدىكى؟ دېدى ھىجراندۇر
.دېدىم ھەيرانمۇسەن؟ ئۇ دېدى ياق – ياق
دېدىم ئايغا ئوخشار، دېدى يۈزۈممۇ؟
دېدىم يۇلتۇز كەبى، دېدى كۆزۈممۇ؟
دېدىم يالقۇن ساچار، دېدى سۆزۈممۇ؟
.دېدىم ۋولقانمۇ سەن؟ ئۇ دېدى ياق – ياق
،دېدىم قىياق نەدۇر؟ دېدى قاشىمدۇر
.دېدىم قۇندۇز نەدۇر؟ دېدى ساچىمدۇر
،دېدىم ئون بەش نەدۇر؟ دېدى ياشىمدۇر
.دېدىم جانانمۇ سەن؟ ئۇ دېدى ياق – ياق
،دېدىم دېڭىز نەدۇر؟ دېدى قەلبىمدۇر
.دېدىم رەنا نەدۇر؟ دېدى لېۋىمدۇر
.دېدىم شېكەر نەدۇر؟ دېدى تىلىمدۇر
.دېدىم بىر ئاغزىمە؟ ئۇ دېدى ياق – ياق
،دېدىم زەنجىر تۇرار، دېدى بوينۇمدا
،دېدىم ئۆلۈم باردۇر، دېدى يولۇمدا
،دېدىم بىلەزۈكچۇ؟ دېدى قولۇمدا
.دېدىم قورقارمۇ سەن؟ ئۇ دېدى ياق – ياق
،دېدىم نېچۈن قورقماسسەن؟ دېدى تەڭرىم بار
.دېدىم يەنىچۇ؟ دېدى خەلقىم بار
.دېدىم يەنە يوقمۇ؟ دېدى روھىم بار
.دېدىم شۇكرانمۇ سەن؟ ئۇ دېدى ياق – ياق
،دېدىم ئىستەك نەدۇر؟ دېدى گۈلۈمدۇر
،دېدىم چېلىشماققا؟ دېدى يولۇمدۇر
،دېدىم ئۆتكۈر نېمەڭدۇر؟ دېدى قولۇمدۇر
…دېدىم ساتارمۇ سەن؟ ئۇ دېدى ياق – ياق

One thought on “Uyghur dutar and poetry-Uchrashqanda

Comments are closed.