I’ve quoted from these before, but here are two of my favorite ghazals in their entirety:

(If the videos on the other pages on this site don’t appear for you, try emptying your cache and reloading the page)

Translation:

The outward ascetic has no knowledge of our state

          Whatever he says about us, there’s no room for disagreement

Whatever happens to the traveler of the Path is for his own good

           No one is lost on a straight path

Depending on how the game goes, we may move a pawn

          The king has no chance on the gangster’s chessboard

What is this lofty ceiling, plain or many-patterned?

          No wise person in the world can solve this mystery

O Lord what manner of proud grandeur and power is this?

          There are so many hidden wounds, and no space for a sigh…

It seems our bookkeeper doesn’t know the account

          For nothing in the ledger is for the sake of God’s reward

Original:

زاهد ظاهرپرست از حال ما آگاه نیست
در حق ما هر چه گوید جای هیچ اکراه نیست
در طریقت هر چه پیش سالک آید خیر اوست
در صراط مستقیم ای دل کسی گمراه نیست
تا چه بازی رخ نماید بیدقی خواهیم راند
عرصه شطرنج رندان را مجال شاه نیست
چیست این سقف بلند ساده بسیارنقش
زین معما هیچ دانا در جهان آگاه نیست
این چه استغناست یا رب وین چه قادر حکمت است
کاین همه زخم نهان هست و مجال آه نیست
صاحب دیوان ما گویی نمی‌داند حساب
کاندر این طغرا نشان حسبه لله نیست
هر که خواهد گو بیا و هر چه خواهد گو بگو
کبر و ناز و حاجب و دربان بدین درگاه نیست
بر در میخانه رفتن کار یک رنگان بود
خودفروشان را به کوی می فروشان راه نیست
هر چه هست از قامت ناساز بی اندام ماست
ور نه تشریف تو بر بالای کس کوتاه نیست
بنده پیر خراباتم که لطفش دایم است
ور نه لطف شیخ و زاهد گاه هست و گاه نیست
حافظ ار بر صدر ننشیند ز عالی مشربیست
عاشق دردی کش اندربند مال و جاه نیست

Translation:

 No one has seen your face, and yet a thousand rivals seek you

        Although you’re still a bud, a hundred gazelles entreat you

Although I’m far from you, may no one ever be far from you

         I still hope that I can be united with you soon

If I come to your home, it is not so strange

         There are thousands of strangers like me in this land

In love there is no difference between the Sufi lodge and the tavern

         Everywhere that is is illumined by the light of the beloved’s face

Wherever they are performing the rites of the abbey

         There is rule of the monastery the name of the cross

Whoever became a lover without the friend glancing at him?

         O Master, there is no pain, otherwise there are many physicians

Hafez’s cry was not in vain after all

         It is a strange story and a wondrous tale

Original:

روی تو کس ندید و هزارت رقیب هست
در غنچه‌ای هنوز و صدت عندلیب هست
گر آمدم به کوی تو چندان غریب نیست
چون من در آن دیار هزاران غریب هست
در عشق خانقاه و خرابات فرق نیست
هر جا که هست پرتو روی حبیب هست
آن جا که کار صومعه را جلوه می‌دهند
ناقوس دیر راهب و نام صلیب هست
عاشق که شد که یار به حالش نظر نکرد
ای خواجه درد نیست وگرنه طبیب هست
فریاد حافظ این همه آخر به هرزه نیست
هم قصه‌ای غریب و حدیثی عجیب هست

Compare with Amir Khusro’s Ghazal:

I am the slave of that face which no one is allowed to see

          mad for tresses that no one can pass by, nor is allowed to touch

A thirsty flame licks my breast, and displays in the distance

          a drink, which no one’s allowed to taste.

Whether or not I look at him, I don’t have long to live,

        My friend, is this any time to not allow looking?

Hundreds of hearts and eyes await your arrows

          How is it that it’s only unlucky me they’re not allowed to hit?

Lord what agony this captive bird must feel!

          when they won’t accept its sacrifice, nor its flight allow

Let me hear a single word and I’ll give up my soul

          Isn’t it forbidden for me to die without ever being allowed to hear?

My breast was torn to a hundred shreds, my heart is cut to a hundred pieces

            Why won’t these ignorant fools allow me to take off these tattered clothes?

Khusrau was pierced hundred of times by cruel thorns of separation

              Will he ever be allowed to pluck a rose from your garden?

Original:

من بنده آن روي که ديدن نگذارند
ديوانه زلفي که کشيدن نگذارند
از تشنگيم شعله زنان سينه و از دور
شربت بنمايد و چشيدن نگذارند
چون زيستني نيستم، ار بينم و ار ني
اي دوست، چه وقت است که ديدن نگذارند؟
صد ديده و دل منتظر تير تو، فرياد
کش با من بيچاره رسيدن نگذارند
يارب، چه عذابي ست برين مرغ گرفتار؟
بسمل نپسندند و پريدن نگذارند
گفتم سخني بشنوم و جان دهم اکنون
محروم بميرم، چو شنيدن نگذارند؟
صد چاک شده سينه و صد پاره شده دل
اين بي خبران جامه دريدن نگذارند
امروز صبا از جگرم بوي گرفته ست
زنهار کزان سوش وزيدن نگذارند
صد خار جفا خورد ز هجران تو خسرو
آه، ار گلي از روي تو چيدن نگذارند

Amir Khusro

Translation:

This eternal pain has left me broken

One glance of your drunken eyes and I lost my faith

My life is now a tale of the past

Spent, and sacrificed at the temple of you

O wondrous intoxicating eyes, o wondrous long locks

O wondrous worshipper of wine, o wondrous enchanter

As he draws the sword, I bow my head to be slain in prostration

How wondrous is his beneficence how wondrous, my submission

In the moment of being slain, my eyes beheld your face

O wondrous kindness, o wondrous guidance

O wondrous flirting, o wondrous beguiling,
O wondrous tilted cap, o wondrous tormentor.
Do not reveal the Truth; in this world blasphemy prevails, Khusrau;
O wondrous source of mystery, o wondrous knower of secrets.

Transliteration:

sarmad dardi ajab shikaste kardi
eman bafizae chasm-e-maste kardi
umre ke baya to ahadess guzasht
rafte-o-nisare butparaste kardi

chasm-e-maste ‘ajabe zulf taraze ‘ajabe
maiparaste ‘ajabe fitna taraze ‘ajabe
bahr-e-qatlam chu kashad teghe neham sar basujood
Ou banaaze ‘ajabe man banayaaze ‘ajabe

waqt-e-bismil shudanam chashm barooyash baz ast
mehrbaane ‘ajabe bandanawaaze ‘ajabe

turk taaze ‘ajabe shoba babaaze ‘ajabe
kajkhulaahe ‘ajabe ‘abrada saze ‘ajabe

haq mago kalma-e-kufr ast dar in ja Khusrau
razdaane ‘ajabe sahib-r-raz-e-‘ajabe

chashm e maste ajabe zulf taraze ajabe…

Hafez

Translation:

The scent of your curling locks keeps me drunk constantly

the charm of your magic eyes leaves me wasted ceaselessly

After so much patience, O Lord, will I ever be able to light

the candle of my sight at the mihrab of your eyebrow?

The black of vision’s tablet is as dear as anything to me

Because it is the drawing of your black mole for my soul

If you wish to decorate the whole world forever

tell the dawn wind to lift the veil from your face for a time

I, from the sorcery of your intoxicating eyes,

and the dawn wind, from the scent of your hair, are two hopeless vagabonds

How great is Hafez’s zeal! For in his eye nothing appeared

of this world or the next, save the dust of your street

Original:

مُدامم مست می‌دارد نسیم جَعد گیسویت                   خرابم می‌کند هر دم فریب چَشم جادویت
پس از چندین شکیبایی شبی یا رب توان دیدن                 که شمع دیده افروزیم در محراب ابرویت؟
سواد لوح بینش را عزیز از بهر آن دارم             که جان را نسخه‌ای باشد ز لوح خال هندویت
تو گر خواهی که جاویدان جهان یک سر بیارایی             صبا را گو که بردارد زمانی بُرقع از رویت
و گر رسم فنا خواهی که از عالم براندازی           برافشان تا فروریزد هزاران جان ز هر مویت
من و باد صبا مسکین دو سرگردانِ بی‌حاصل        من از افسون چشمت مست و او از بوی گیسویت
زهی همت که حافظ راست از دنیا و از عُقبیٰ                 نیاید هیچ در چشمش بجز خاک سر کویت